Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trải qua một tuần tồi tệ sau cuộc tranh luận trực tiếp với cựu tổng thống Donald Trump, ứng viên đảng Cộng hòa, tối 27/6.
Trong màn thể hiện khiến các đồng minh lo lắng, ông Biden tranh luận bằng giọng khàn, yếu ớt, thường xuyên nói nhịu và đôi khi không thể đưa ra những lập luận mạch lạc trước đối thủ.
Cuộc tranh luận được đánh giá là “thảm họa” đã châm ngòi cho cuộc khủng hoảng trong đảng Dân chủ. Dù sau tranh luận, ông Biden đã đưa ra nhiều lời giải thích để xoa dịu đồng minh cùng cử tri, nỗ lực này dường như không thể đẩy lùi hoàn toàn những lời chỉ trích và cảm giác thất vọng. Ít nhất 4 nghị sĩ Dân chủ đã công khai kêu gọi ông rút khỏi cuộc đua, nhường vị trí cho ứng viên khác để đảm bảo đảng có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Các cuộc thăm dò tuần này cho thấy tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden đã sụt giảm sau cuộc tranh luận. Khảo sát ngày 4/7 của New York Times/Siena cho thấy ông Biden nhận được 43% ủng hộ, trong khi ông Trump là 49%.
Abigail Disney, người thừa kế của gia tộc Disney và nhà tài trợ lớn của đảng Dân chủ, tuyên bố sẽ ngừng quyên góp cho đảng trừ khi ông Biden rút lui. Tỷ phú đầu tư tiền điện tử Mike Novogratz đang dẫn đầu nỗ lực thành lập quỹ có tên Next Generation PAC để gây quỹ khoảng 100 triệu USD ủng hộ ứng viên thay thế ông Biden.
Đồng sáng lập Netflix Reed Hastings, một trong những nhà tài trợ lớn nhất của đảng Dân chủ, cho biết Tổng thống cần rút lui để cho phép “lãnh đạo Dân chủ đánh bại ông Trump”.
Ari Emanuel, đại diện quyền lực hàng đầu của Hollywood kiêm nhà tài trợ lớn của đảng Dân chủ, nói tại hội nghị ở Colorado rằng cách duy nhất để ông Biden chấp nhận dừng nỗ lực tranh cử là cắt nguồn viện trợ.
“Tiền là huyết mạch của chiến dịch và có lẽ cách duy nhất chính là làm cạn kiệt nguồn tài trợ”, Emanuel, người có anh trai là đại sứ Mỹ tại Nhật Bản, nói. “Tôi đã nói chuyện với các nhà tài trợ lớn và họ đang chuyển toàn bộ tiền của mình sang Hạ viện và Thượng viện”.
Ở hậu trường, một số nhà tài trợ hàng đầu của đảng Dân chủ đã âm thầm tìm kiếm người thay thế. Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer và Thống đốc California Gavin Newsom là hai ứng viên mà các nhà tài trợ đặt niềm tin nếu ông Biden quyết định rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng.
“Vị thế ứng viên của ông Biden đã bị hủy hoại”, một nhà tài trợ thân cận với Tổng thống nói. “Tôi là người ủng hộ lớn nhất của Joe và ông ấy là người đáng ngưỡng mộ. Song ông ấy đã bị hủy hoại. Chúng tôi cần bắt đầu tập trung cho những gì sắp tới”.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer trong chuyến thăm thành phố Detroit ngày 1/2. Ảnh: AFP
Phó tổng thống Kamala Harris cũng nằm trong số những ứng viên mà các nhà tài trợ cho rằng có thể thay thế ông Biden. Một số nguồn tin thân cận cho biết những nhà tài trợ đã chuẩn bị gây quỹ hàng trăm triệu USD cho ứng viên mới.
Những lãnh đạo chủ chốt của đảng Dân chủ, trong đó có thượng nghị sĩ Chuck Schumer và cựu chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, cũng đã có những cuộc trao đổi với mạng lưới nhà tài trợ để tìm hiểu tâm trạng của họ sau cuộc tranh luận thất bại.
“Bạn bắt đầu thấy ngày càng nhiều sự thất vọng từ phía các nhà tài trợ và áp lực gia tăng về việc tìm kiếm ứng viên phù hợp có thể đánh bại Trump. Mọi người đang liên hệ với đầu mối của họ để đảm bảo chúng tôi sẵn sàng hậu thuẫn ứng viên phù hợp ngay khi ông Biden rút lui”, một nhà tài trợ ở New York nói.
Whitmer và Newsom đã cùng nhiều thống đốc khác tới gặp Tổng thống Biden tại Nhà Trắng ngày 3/7. Cả hai thống đốc đều tái khẳng định sự ủng hộ của họ với chiến dịch tái tranh cử của ông Biden, nhưng những nhà tài trợ của họ đang âm thầm làm việc ở hậu trường để có thể lập tức hỗ trợ nếu họ được chọn cho cuộc đua tổng thống năm nay.
Whitmer đã đăng bài ủng hộ Tổng thống Biden trên mạng xã hội, song đồng thời đăng một liên kết trên X chuyển hướng khoản quyên góp đến ủy ban hành động chính trị của riêng bà, thay vì chiến dịch của ông Biden.
Thống đốc Michigan cũng có kế hoạch tham gia cuộc họp thường niên của các ông trùm công nghệ và truyền thông tại Sun Valley, bang Idaho tuần tới, nơi bà có nhiều cơ hội gặp các nhà tài trợ lớn của đảng Dân chủ.
Thống đốc California Newsom là người ủng hộ nổi bật của ông Biden suốt nhiều tháng và đã bảo vệ Tổng thống trước mũi dùi truyền thông sau cuộc tranh luận ở Atlanta tuần trước. Tuy nhiên, ông cũng khiến nhiều người chú ý khi tiến hành “chiến dịch ngầm”, tham gia cuộc tranh luận trên truyền hình với Thống đốc Florida Ron DeSantis vào năm ngoái và tới thăm nhiều bang tổ chức bầu cử sơ bộ sớm cùng các bang chiến trường.
Ông Newsom ngày 4/7 cũng có bài phát biểu ca ngợi Tổng thống Biden tại bang chiến trường Michigan.
Bà Whitmer dường như nhận được nhiều ủng hộ hơn từ các nhà tài trợ, khi một số người nói rằng bà có cơ hội lớn hơn để đánh bại Trump tại các bang chiến trường như Michigan. Khảo sát gần đây cho thấy ông Trump đang dẫn trước ông Biden vài điểm phần trăm tại bang này.
“Michigan quan trọng hơn California rất nhiều trong các cuộc bầu cử. California chỉ được xem là bang cực tả, không thân thiện với doanh nhân cùng nhiều chính sách đầy thách thức. Điều đó có thể gây tổn hại cho chúng tôi”, một nhà tài trợ lớn cho hay.
Thống đốc California Gavin Newsom tại sự kiện ở Holland ngày 4/7. Ảnh: Michigan Advance
Một số nhà tài trợ cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay thế ông Biden bằng một thống đốc có thể châm ngòi “cuộc nội chiến” trong đảng Dân chủ. Họ cho rằng Phó tổng thống Harris sẽ là lựa chọn ít gây tranh cãi hơn. Charles Myers, chủ tịch công ty tư vấn Signum Global Advisors, cảnh báo nguy cơ “chia rẽ sâu sắc” trong đảng Dân chủ nếu chọn ứng viên mới.
Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ tại Chicago vào tháng 8, nơi ứng viên được quyết định bằng hình thức bỏ phiếu, có thể sẽ tạo cơ hội cho các ứng viên cánh tả như Alexandria Ocasio-Cortez, theo một số nhà tài trợ. Họ sợ rằng đảng Dân chủ sẽ đối mặt kết cục tương tự như ở Anh năm 2015, khi chính trị gia cánh tả Jeremy Corbyn được chọn lãnh đạo Công đảng và khiến đảng hứng chịu hai thất bại bầu cử lớn.
Một nhà tài trợ lớn của đảng Dân chủ cảnh báo điều này sẽ khiến họ “bị hủy diệt” trong cuộc bầu cử tháng 11. “Chúng tôi không muốn lặp lại kịch bản như Corbyn ở Anh cách đây nhiều năm”, người này nói.
Dù vậy, trong cuộc phỏng vấn với ABC News ngày 5/7, Tổng thống Biden khẳng định “không ai trong đảng Dân chủ đủ khả năng giành chiến thắng trong cuộc đua tổng thống hơn tôi”.
(Theo FT, Guardian, ABC News)
